Spis treści

Do przygotowania

  • pulpit stojący po stronie epistoły
  • czarna kapa na sediliach
  • jeden biały obrus ołtarzowy
  • kołatki na kredencji
  • monstrancja z białym welonem i bursą
  • naczynko lub ampułka z wodą i ręczniczek do ablucji
  • fioletowa stuła oraz ornat
  • fioletowa kapa oraz welon naramienny

Wejście

Celebrans wychodzi ubrany w albę oraz czarną stułę. Ceremoniarz zabiera ze sobą OHS. Cała asysta udaje się przed obnażony ołtarz główny. Ceremoniarz znajduje się po prawej stronie celebransa, celebrans zajmuje miejsce na środku.

Prostracja

Ceremoniarz daje sygnał do przyklęknięcia na oba kolana. Następnie, gdy wszyscy już klęczą, celebrans kładzie się krzyżem na ziemi, a cała asysta robi głęboki pokłon.

Gdy celebrans będzie wstawał, wszyscy prostują się, ale nadal klęczą. Wstaje tylko ceremoniarz i podaje OHS celebransowi, by ten odśpiewał orację Deus, qui peccati. Po zakończonej oracji wszyscy wstają i udają się na swoje miejsca. Ceremoniarz wraz z celebransem udają się do pulpitu stojącego po stronie epistoły.

Czytania

Ceremoniarz kładzie OHS na pulpicie, względnie trzyma go w ręce, jeśli nie ma pulpitu, tak aby celebrans mógł odśpiewać lekcje.

Na zakończenie lekcji nie odpowiada się Deo Gratias. Na Oremus wszyscy wstają. Na słowa Flectamus genua ceremoniarz daje sygnał do przyklęknięcia na jedno kolano, zaś na Levate sygnał do powstania.

Po zakończonych lekcjach, pulpit można odstawić na bok w taki sposób, aby nie przeszkadzał.

Pasja

Po lekcjach, cała asysta wstaje. Ceremoniarz zabiera OHS i ustawia go na pulpicie stojącym na ołtarzu po stronie ewangelii. Następnie wraca na miejsce przed ołtarzem, ustawiając się po prawej stronie celebransa, który w tym czasie odmawia modlitwę Munda cor na środku przed ołtarzem.

Ceremoniarz w czasie Pasji stoi zwrócony ku ewangelii, za plecami celebransa, dokładnie tak jak na Mszy św. czytanej. Reszta asysty pozostaje na swoich miejscach. Gdy celebrans odczyta fragment o tym, jak Pan Jezus oddał ducha, ceremoniarz daje sygnał do przyklęknięcia na oba kolana, a po krótkiej modlitwie, gdy celebrans zacznie wstawać, sygnał do powstania dla pozostałych.

Uroczyste modlitwy za całą ludzkość

Celebrans wraz z ceremoniarzem ustawiają się na środku przed ołtarzem, tak aby celebrans miał ceremoniarza po swojej prawej ręce. Razem robią pokłon prosty średni, po czym udają się do sedilli.

W tym czasie starszy akolita (lub obaj akolici, jeśli to konieczne), rozkładają jeden obrus na ołtarzu, po czym na środku stawiają pulpit, tuż przed tabernakulum. Ceremoniarz kładzie OHS na pulpicie, otwarty na modlitwach za całą ludzkość. Celebrans przywdziewa czarną kapę, którą pomaga mu ubrać albo turyfer, albo ceremoniarz.

Następnie turyfer, ceremoniarz oraz celebrans udają się na środek przed ołtarzem, turyfer będąc po lewej stronie celebransa, a ceremoniarz po prawej. Wspólnie oddają rewerencję, po czym wchodzą na suppendaneum.

Celebrans odśpiewuje prośby za całą ludzkość. Na Flectamus genua ceremoniarz daje sygnał do przyklęknięcia, zaś na Levate do powstania. Po powstaniu, kiedy celebrans odśpiewuje modlitwę z rozłożonymi rękoma, ceremoniarz i turyfer przytrzymują brzegi kapy w taki sam sposób, jak przy okadzaniu Najświętszego Sakramentu.

Po zakończonych modlitwach, turyfer przesuwa pulpit z OHS na stronę ewangelii, po czym wraz z celebransem i ceremoniarzem schodzą na środek przed ołtarzem i oddają wspólnie rewerencję, po czym następują przygotowania do adoracji Krzyża.

Adoracja Krzyża

Celebrans zmienia paramenty - ściąga czarną kapę, natomiast zostaje z czarną stułą.

Dwóch akolitów zapala świece.

Wniesienie Krzyża

Celebrans udaje się do Zakrystii, skąd w otoczeniu dwóch ministrantów trzymających zapalone świece przynosi wielki krzyż okryty fioletową zasłoną. Celebransa może zastąpić diakon lub inny kapłan - wówczas celebrans oczekuje na sediliach, aż krzyż zostanie wniesiony do prezbiterium.

Odsłonięcie Krzyża

Kiedy krzyż znajdzie się już w prezbiterium, po stronie lekcji celebrans odsłania wierzch krzyża. Akolici stoją po lewej i po prawej stronie krzyża/, będąc zwróconymi twarzami do siebie. Celebrans przy odsłanianiu krzyża intonuje trzykroć, z każdym razem w coraz wyższej tonacji: Ecce lignum Crucis, in quo salus mundi pependit. Na co odpowiada się, śpiewając Venite, adoremus, po czym wszyscy przyklękają na oba kolana na chwilę adoracji w ciszy. Akolici trzymając świece, czynią tylko pokłon prosty średni.

Po trzecim odśpiewaniu, celebrans wraz z akolitami powinni znajdować się na środku ołtarza, na suppendaneum. Akolici odstawiają świece tak, by znajdowały się po prawej i po lewej stronie krzyża, następnie odbierają krzyż od celebransa i trzymają go w taki sposób, aby możliwa była adoracja.

W tym czasie celebrans oraz pozostała asysta zdejmują buty przy sediliach.

Przebieg właściwej adoracji

Celebrans, ceremoniarz oraz turyfer, mając zdjęte buty, udają się na koniec kościoła. W tej samej kolejności podchodzą do adoracji Krzyża w następujący sposób:

  • najpierw celebrans, podążając w stronę prezbiterium, robi pierwsze przyklęknięcie na początku drogi
  • w połowie drogi celebrans czyni drugie przyklęknięcie - w tym czasie, mniej więcej w tym samym miejscu, gdzie celebrans czynił pierwsze przyklęknięcie, ceremoniarz robi je równocześnie z celebransem przyklękającym w połowie drogi
  • tuż przed samym krzyżem, celebrans czyni trzecie przyklęknięcie, ceremoniarz drugie w połowie drogi, mniej więcej w tym samym miejscu, gdzie celebrans czynił drugie przyklęknięcie, a na początku drogi turyfer robi swoje pierwsze przyklęknięcie - wszyscy robią to równocześnie
  • celebrans po adoracji krzyża zakłada z powrotem swoje buty i siada na sediliach
  • ceremoniarz oraz turyfer kontynuują pochód w stronę krzyża w podobny sposób - kiedy ceremoniarz czyni trzecie przyklęknięcie, tuż przed krzyżem, turyfer robi swoje drugie przyklęknięcie w połowie drogi
  • ceremoniarz po adoracji krzyża, zakłada swoje obuwie i czeka, aż turyfer dokona adoracji
  • turyfer po trzecim przyklęknięciu oraz adoracji krzyża również zakłada swoje obuwie przy sediliach

Kiedy ceremoniarz i turyfer są gotowi, odbierają krzyż od akolitów, którzy ściągają swoje obuwie przy sediliach i wraz z pozostałą asystą udają się na koniec kościoła, by podejść do adoracji krzyża w dokładnie ten sam sposób, jak opisano wyżej. Każdy z adorujących po adoracji zakłada swoje obuwie i siada na swoim miejscu.

Następnie ceremoniarz oraz turyfer podchodzą bliżej balasek, by umożliwić adorację krzyża wiernym - najpierw mężczyznom, później niewiastom. Schola w tym czasie śpiewa Improperia, czyli skargi Zbawiciela.

Po zakończeniu adoracji, celebrans, względnie ceremoniarz, umieszcza krzyż na środku ołtarza, a akolici stawiają świece na ołtarzu, odpowiednio po prawej i po lewej stronie. Od tego momentu, przechodząc przez środek, czyni się przyklęknięcie na jedno kolano.

Przyniesienie Najświętszego Sakramentu z ciemnicy

Jeśli jest drugi kapłan lub diakon, udaje się on wraz z dwoma akolitami i jednym ministrantem z kołatką po Najświętszy Sakrament do ciemnicy. W tym czasie celebrans, względnie ceremoniarz (w rękawiczkach) rozkłada korporał z bursy na ołtarzu i stawia naczynko do ablucji obok, po stronie epistoły. Po stronie ewangelii zaś, stawia się pulpit w podobny sposób, jak na Kanonie Mszy św. z otwartym OHS na obrzędzie Komunii św.

Następnie ceremoniarz pomaga celebransowi przy zmianie paramentów - zmienia czarną stułę na fioletową oraz zakłada fioletowy ornat, bez manipularza. Kiedy procesja z Najświętszym Sakramentem będzie zbliżała się do prezbiterium, schola intonuje antyfonę Adoramus te, Christe, zaś ceremoniarz daje sygnał po przyklęknięcia na oba kolana.

Po przybyciu procesji, ministrant z kołatką odkłada ją na przedostatnim stopniu po prawej stronie (tak by starszy akolita mógł jej użyć w podobny sposób, jak podczas obrzędu Komunii kapłana w czasie Mszy św.), po czym ustawia się po bocznej stronie ołtarza i czeka w gotowości, aby odebrać welon od niosącego Najświętszy Sakrament kapłana.

Akolici stawiają świece na ołtarzu, obok już tych stojących i udają się na miejsca przed stopniami ołtarza odpowiednio po prawej i lewej stronie. Kiedy kapłan niosący Najświętszy Sakrament postawi Go na ołtarzu, należy odebrać od niego welon.

Celebrans wraz z ceremoniarzem udają się na środek, gdzie oddają rewerencję Najświętszemu Sakramentowi, po czym celebrans wchodzi na suppendaneum. Ceremoniarz również wchodzi na suppendaneum, ale czyni to, wchodząc od lewej strony i ustawiając się obok celebransa, podobnie jak w czasie obrzędu Komunii św. w czasie Mszy św.

Jeżeli nie ma drugiego kapłana i Najświętszy Sakrament przynosi sam celebrans, ceremoniarz nakłada mu biały welon na już nałożony fioletowy ornat. Pozostały przebieg procesji pozostaje bez zmian.

Komunia święta

Po zakończeniu śpiewu antyfon, celebrans głośno odmawia wstęp do Modlitwy Pańskiej. Następnie wszyscy obecni powstają i razem z celebransem głośno recytują po łacinie Modlitwę Pańską. Po zakończeniu Modlitwy Pańskiej, ceremoniarz daje sygnał wszystkim do przyklęknięcia na oba kolana. Następuje obrzęd Komunii św. w identyczny sposób jak podczas Mszy św - z jednym wyjątkiem, nie ma spożycia przez celebransa Najdroższej Krwi - zatem tuż po spożyciu Ciała Pańskiego, wszyscy ustawiają się jak do Komunii św. Gdy wszyscy są gotowi, ceremoniarz rozpoczyna Confiteor.

Po Komunii św.

Należy zachowywać się i poruszać według reguł, jak we Mszy św. wobec wystawionego Najświętszego Sakramentu.

Celebrans obmywa palce w naczynku do ablucji, ewentualnie akolici posługują ampułkami z wodą przy ablucji.

Ceremoniarz zakłada rękawiczki i stawia monstrancję na ołtarzu, po stronie epistoły.

Turyfer w tym czasie udaje się do Zakrystii i przygotowuje trybularz do procesji do Grobu Pańskiego.

Celebrans przygotowuje monstrancję do procesji, po czym odmawia nakazane modlitwy. Po modlitwach, wraz z ceremoniarzem schodzą na środek przed ołtarz i oddają wspólnie rewerencję Najświętszemu Sakramentowi, po czym wstają i udają się do kredencji. Cała reszta asysty klęczy.

Złożenie Najświętszego Sakramentu do Grobu Pańskiego

Ceremoniarz pomaga celebransowi zmienić ornat na fioletową kapę. Wracają na środek przed ołtarzem i oddają rewerencję Najświętszemu Sakramentowi, po czym następuje zasypka.

W czasie zasypki akolici biorą skrajne świece z ołtarza i klękają z nimi przed bocznymi stopniami ołtarza.

Po zasypce celebrans okadza Najświętszy Sakrament, a następnie ceremoniarz zakłada celebransowi welon naramienny. Celebrans wchodzi na suppendaneum, aby zabrać Najświętszy Sakrament - akolici wówczas schodzą się na środku przed ołtarzem i ustawiają tak, by schodzący celebrans znalazł się między nimi.

Wyrusza procesja do Grobu Pańskiego. Akolici idą pierwsi, za nimi idzie turyfer okadzający Najświętszy Sakrament. Podczas procesji jeden z ministrantów uderza w kołatkę.

Po przybyciu do Grobu Pańskiego, celebrans stawia Najświętszy Sakrament - wówczas należy przestać uderzać w kołatki. Akolici stawiają świece po obu stronach Grobu Pańskiego.

Ceremoniarz odbiera welon od celebransa, po czym wraz z turyferem oddają rewerencję i uczestniczą w zasypce. Celebrans okadza Najświętszy Sakrament, po czym następuja krótka chwila modlitwy w ciszy.

Po modlitwie cała asysta ustawia się przed głównym ołtarzem i obnażonym krzyżem i wraz z celebransem przyklęka, po czym udają się do Zakrystii.