Mając do dyspozycji tylko i wyłącznie dwóch ministrantów, warto rozważyć wariant z turyferem, zamiast decydować się na służbę podobną do służby podczas Mszy św. czytanej, zwłaszcza mając do dyspozycji już bardziej doświadczonych ministrantów. Wynika to z samej symboliki użycia kadzidła.
Św. Jan mówi w swoim widzeniu nieba: “Oto zjawił się inny anioł i przystąpił ze złotą kadzielnicą do ołtarza. Dano mu wiele kadzidła, aby je razem z modlitwami świętych złożył na złotym ołtarzu, który stał przed tronem Boga. I oto zapach kadzidła razem z modlitwami świętych wnosił się z rąk anioła ku Bogu”. Tak jak w niebie, dzieje się i na ziemi. Okadza się i tutaj ołtarz i dary ofiarne na nim złożone, okadza się ewangeliarz, kapłana oraz lud. I podobnie jak ów dym kadzidlany, tak i wszystkie nasze dary, wszystkie nasze modlitwy, i my sami ciałem i duszą przemienieni w ogniu Ducha św., winniśmy niby święta ofiara wznosić się ku Bogu. Komu zaś wolno posługiwać przy tej wspaniałej ofierze kadzidlanej, ten jest zastępcą św. Michała, księcia aniołów, dzierżącego w niebie złotą kadzielnicę.
W tym wariancie akolita (ministrant M1) pełni rolę ceremoniarza i starszego akolity, a turyfer po zakończeniu posługi z kadzielnicą, może pełnić rolę młodszego akolity. Nawikulariusz jest opcjonalny.
Spis treści
Przed Mszą św.
Rolę ceremoniarza, odpowiadającego za przygotowanie przejmuje Starszy Akolita.
Asysta wychodzi w następującej kolejności:
- turyfer
- akolita
- celebrans
Asperges
Przed niedzielną Sumą, jeśli ma miejsce Asperges, rolę ceremoniarza również przejmuje ministrant M1. Tok postępowania jest dokładnie taki sam jak to opisano tutaj, z wyjątkami zaznaczonymi ponizej.
Turyfer wychodzi bez trybularza. Po pokropieniu, kiedy celebrans zmienia paramenty, odbiera od akolity kapę i zanosi ją do zakrystii. Wracając do prezbiterium, zabiera ze sobą trybularz z zapalonym juz węgielkiem i ustawia się na swoim miejscu przy kredencji.
Msza katechumenów
Modlitwy u stopni ołtarza do Introitu
Kiedy celebrans znajdzie się już na suppendaneum, M1 klęczy obok celebransa po jego prawej stronie i udziela odpowiedzi.
Pierwsze okadzenie
M1 zachowuje się dokładnie tak jak ceremoniarz i bierze udział w zasypce wraz z turyferem i nawikulariuszem.
Po zakończeniu zasypki, turyfer nie podaje trybularza M1, lecz zostaje na suppendaneum i podaje go celebransowi, a następnie asystuje celebransowi przy okadzaniu ołtarza. M1 odkłada łódkę na kredencji, jeśli nie ma nawikulariusza.
Po pierwszym przyklęknięciu M1 bierze mszał i schodzi przed boczne stopnie ołtarza po stronie epistoły, po czym obracając się przez lewe ramię, tam pozostaje aż do momentu trzeciego przyklęknięcia okadzającego ołtarz celebransa - wówczas wchodzi na suppendaneum i odkłada mszał, po czym oczekuje na turyfera asystującemu celebransowi przy kredencji.
Pod koniec okadzenia ołtarza, po czwartym przyklęknięciu, turyfer schodzi jeden stopień niżej i odwracając się przez lewe ramię, czeka na celebransa, by ten podał mu trybularz.
W okadzeniu celebransa biorą udział obaj ministranci. M1 ustawia się po lewej stronie turyfera, który okadza celebransa trzema podwójnymi ruchami (3x2). Po okadzeniu następuje znowu głęboki pokłon przez obu ministrantów.
Introit i Kyrie
Obaj ministranci równocześnie z celebransem czynią znak krzyża na Introit, po czym ministrant M1, udaje się na swoje miejsce przed ołtarzem po prawej stronie. M1 również udziela wymaganych odpowiedzi w czasie Kyrie.
Zejście z ołtarza
Akolita zachowuje się dokładnie tak jak ceremoniarz.
Kolekta i epistoła
Przed odśpiewaniem oracji przez celebransa M1 staje po lewej stronie ołtarza, tak aby być “po przekątnej” z Mszałem. Po skończeniu śpiewania lekcji przez celebransa, M1 odpowiada Deo Gratias.
Po epistole - Graduał, Alleluja/Traktus i Sekwencja
Ministrant M1 wstaje na Graduał i ustawia się po prawej stronie przed ołtarzem. W dalszej części postępuje dokładnie tak jak ceremoniarz.
Kiedy celebrans zbliża się w kierunku środka ołtarza, turyfer wraz z nawikulariuszem i M1 asystują mu w zasypce w identyczny sposób jak przy pierwszej zasypce.
Po zasypce nawikulariusz odkłada łódkę na kredencję i pozostaje na swoim miejscu. Turyfer schodzi z suppendaneum bocznymi stopniami po stronie epistoły i ustawia się na środku przed ołtarzem, zostawiając nieco miejsca po swojej lewej stronie dla M1.
M1 bierze pulpit z mszałem i krótszą drogą dołącza do turyfera, ustawiając się na zostawionym przez niego wolnym miejscu. Kiedy M1 daje znak, wraz z turyferem przyklękają.
Następnie M1 krótszą drogą wchodzi na suppendaneum, by ustawić pulpit z mszałem po stronie ewangelii. Po czym schodzi stopień niżej i obracając się przez prawe ramię, ustawia się przodem do mszału.
W tym czasie, turyfer udaje się na stronę ewangelii i ustawia na posadzce przy bocznych stopniach.
Ewangelia
Następuje odśpiewanie ewangelii. Po uczynieniu małych znaków krzyża, M1 postępuje z trybularzem dokładnie w ten sam sposób jak ceremoniarz.
Po okadzeniu przez celebransa M1 odbiera trybularz, poruszając się w ten sam sposób, jak przy podawaniu. M1 oddaje trybularz turyferowi dopiero po rewerencji na imię Iesus, wykonując dokładnie te same obroty, jak przy odbiorze, po czym udaje się na swoje miejsce po prawej stronie przed stopniami, ustawiając przodem do mszału. Turyfer cały czas pozostaje na swoim miejscu.
Po zakończeniu odśpiewania ewangelii, M1 daje odpowiednią odpowiedź, po czym pozostaje na swoim miejscu.
Po ewangelii
Zachowanie turyfera pozostaje bez zmian. M1 zachowuje się dokładnie tak jak ceremoniarz.
Kazanie
M1 zachowuje się dokładnie tak jak ceremoniarz.
Po kazaniu
Po zakończonym kazaniu, wszyscy ministranci wstają.
Turyfer, będący w Zakrystii, rozpala drugi węgielek w trybularzu.
Ministrant M1 dołącza do celebransa zmierzającego na środek przed ołtarzem i odbiera od niego biret, po czym wspólnie przyklękają. Następnie M1 odkłada biret na sedilię celebransa i wraca na miejsce po prawej stronie przed stopniami ołtarza. Celebrans w tym czasie wchodzi na suppendaneum i zakłada manipularz.
Credo
Sposób postępowania M1 jest dokładnie taki sam jak ceremoniarza.
Msza wiernych
Offertorium
Po Oremus ministrant M1 udaje się do kredencji i w odpowiednim momencie uderza w dzwonek. Następnie, obaj przygotowuje się do posługi z ampułkami.
Po posłudze z winem i wodą, odłożywszy ampułki, ministrant M1 dołącza do turyfera przy trzecim okadzeniu, biorąc łódkę z kredencji.
Trzecie okadzenie
Kiedy celebrans zacznie czynić znaki Krzyża nad darami ofiarnymi, wszyscy ministranci asystują celebransowi przy zasypce w identyczny sposób, jak przy pierwszym okadzeniu.
M1, odłożywszy łódkę na kredencję, dołącza do celebransa okadzającego ołtarz po jego lewej stronie, idąc krótszą drogą. Po pierwszym przyklęknięciu, kiedy celebrans będzie okadzał krzyż, bierze on, bez żadnych pokłonów, pulpit z mszałem i schodzi przed boczne stopnie ołtarza po stronie ewangelii, po czym obracając się przez prawe ramię, tam pozostaje. Turyfer cały czas asystuje celebransowi w okadzaniu ołtarza.
Gdy po raz drugi celebrans wraz z asystującym mu turyferem będzie zmierzał w prawą stronę ołtarza, M1 wchodzi na suppendaneum i odkłada mszał - należy mszał ustawić blisko korporału, pod skosem, podobnie do pozycji, w której był on ustawiony przez celebransa po ewangelii. Następnie M1 dłuższą drogą udaje się od razu do kredencji, pamiętając o przyklęknięciu na środku przed ołtarzem - nie będzie brał udziału w okadzeniu celebransa, lecz przygotowuje się do lavabo.
Turyfer okadza celebransa samodzielnie.
Lavabo
Po okadzeniu celebransa turyfer od razu udaje się na środek przed ołtarzem, gdzie czeka aż swoją posługę przy lavabo skończy M1.
Kiedy M1 skończy swoją posługę, turyfer okadza ich. Po okadzeniu M1 bierze dzwonki i udaje się na swoje miejsce po prawej stronie przed ołtarzem i przyklęka na oba kolana na najniższym stopniu.
Orate fratres i Prefacja
Ministrant M1 klęcząc, daje odpowiedź na Orate fratres celebransa. Na śpiew celebransa Dominus vobiscum wstaje. Kiedy celebrans kończy śpiew Prefacji, przyklęka wraz z ludem.
Kanon - przed Przeistoczeniem
M1 asystuje przy zasypce turyferowi podczas Memento za żywych, jeśli brak jest nawikulariusza.
Przeistoczenie
Tuż przed konsekracją, kiedy kapłan wyciąga ręce i trzyma je nad kielichem, wypowiadając elevata voce słowa Hanc igitur, M1 udaje się na przedostatni stopień, klękając nieco bliżej celebransa.
Podczas konsekracji, M1 jest zarówno odpowiedzialny za przytrzymanie ornatu celebransa jak i uderzenia w dzwonki. Zadania turyfera pozostają bez zmian.
Po przeistoczeniu
Ministrant M1 wraca na swoje miejsce na najniższym stopniu i nadal klęczy. Turyfer odnosi trybularz do zakrystii i powracając do prezbiterium, zachowuje się od tej pory jak ministrant M2.
Po kanonie
Na Oremus wszyscy wstają i stoją aż do zakończenia modlitwy Pax Domini celebransa.
Podczas Agnus Dei nie odpowiada się nic, natomiast należy uderzyć się w persi na słowo nobis. Rozpoczyna się obrzęd Komunii kapłana.
Jeśli wiadomym jest, że będzie komunia wiernych (poza samymi ministrantami), po wyrecytowaniu przez celebransa Agnus Dei, należy przykryć balaski obrusami do tego przeznaczonymi - ministrant M1 czyni to po stronie epistoły, turyfer zaś po stronie ewangelii. Balaski należy również zamknąć, jeśli jest taka potrzeba.
Komunia wiernych
Po krótkiej adoracji w ciszy celebransa, ściągnie on palkę z kielicha z Krwią Przenajświętszą, po czym przyklęknie. Wówczas wszyscy wstają.
M1 odkłada dzwonki na kredencję i z pateną udaje się na środek przed ołtarzem, gdzie oczekuje na niego turyfer.
Ostatecznie, kolejność, w jakiej ministranci powinni stać przed stopniami ołtarza, powinna wyglądać tak (licząc od lewej strony): turyfer, nawikulariusz (jeśli jest), M1. Turyfer odpowiednim momencie rozpoczyna Confiteor.
Turyfer posługuje celebransowi z pateną podczas komunikowania wiernych.
Kiedy celebrans zamknie tabernakulum, M1 daje sygnał do powstania.
Ablucja
M1 oraz turyfer udają się do kredencji i posługują celebransowi przy ablucji.
Po ablucji obaj udają się na środek przed ołtarzem i razem przyklękają na jedno kolano. Turyfer ustawia się na miejscu M2 po stronie ewangelii, a M1, przechodząc za nim, udaje się po mszał, by go przenieść na stronę epistoły i ustawia się na swoim miejscu przed stopniami ołtarza, po prawej stronie. Wszyscy stoją.
Jeśli komunia wiernych miała miejsce, obaj ministranci z powrotem przerzucają obrusy z balasek na stronę prezbiterium - ministrant M1 czyni to po stronie epistoły, turyfer zaś po stronie ewangelii.
Jeśli balaski zostały zamknięte, można je otworzyć ponownie.
Ostatnie rozkazy
M1 odpowiada za dawanie znaków do przyklęknięcia i powstania w odpowiednich momentach. Obaj ministranci pozostają na swoich miejscach - M1 jednak jest zwrócony w stronę odczytywanej ewangelii.
Nawikulariusz, jeśli jest obecny, ustawia się na środku przed ołtarzem, kiedy celebrans rozpocznie czytanie ostatniej ewangelii, zostawiając przed sobą miejsce dla celebransa.
Po zakończeniu odczytywania ostatniej ewangelii przez celebransa, M1 daje odpowiedź i udaje się po biret celebransa.
Zakończenie
Po wspólnym przyklęknięciu M1 podaje biret celebransowi i procesja udaje się z powrotem do Zakrystii w takiej samej kolejności, w jakiej wychodzi się do Mszy św.